Премьер-министр Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында еңбек нарығын дамыту және цифрландыру мәселелері қаралды. Есепті жылы азаматтар мен ұйымдар 27 мемлекеттік қызметке қол жеткізді, оның 23-і электронды форматта, оның ішінде 11-і проактивті форматта көрсетілді. Барлығы 4 миллионнан астам қызмет көрсетілді, оның 66%-ы онлайн режимде. Қызметтердің көпшілігі онлайн форматқа көшірілді, бұл процесті жеңілдетіп, қызметтерді алуды жылдам әрі қолжетімді етті. Бұл туралы цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі бірінші вице-министрі Қаныш Төлеушин баяндады. Оның айтуынша, цифрлық трансформация процесінде азаматтың еңбек қызметінің толық өмірлік цикліне ерекше көңіл бөлінеді. Жұмыспен қамту бағдарламаларына қатысуға жолдама беруден бастап, жұмысынан айырылу, жүкті болу, босану және бала асырап алу кезінде көмек көрсету, зейнетақы төлемдерін тіркеуге дейінгі барлық негізгі кезеңдер қарастырылған. Мысал ретінде жұмыс іздегендерді тіркеу кейсін айтуға болады. Бұрын жұмыс іздеу және орналасу азаматтардың өз бетінше әрекет етуімен жүзеге асатын. Бос жұмыс орындарын іздеу «қолмен» жүргізілді, бұл айтарлықтай уақыт пен еңбек шығындарын талап етті. Ал енді мәліметтерді енгізу нәтижесінде мемлекеттік деректердің интеграциясына және жұмыссыздық мәртебесін автоматты түрде анықтауға қол жетіп отыр. Жүйе «қолмен» іздеу қажеттілігін жоя отырып, азаматтарға қолайлы бос орындарын проактивті түрде ұсынады.
Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі бірінші вице-министрінің айтуынша, Astana Hub экожүйесінде еңбек нарығын цифрландыратын стартаптар мен компаниялар орналасқан. Қатысушылар жаппай жұмысқа қабылдауды автоматтандыру, жұмыс уақытын биометриялық бақылау, бос орындар мен өзін өзі жұмыспен қамтығандар үшін тапсырыстар іздеу қызметтері бойынша шешімдерді жасайды. 2024 жылдың соңына қарай олар 8 миллиард теңгеден астам табыс тауып, 460-тан астам жұмыс орнын ашқан. Заманауи технологиялар ауысымы жоғары салалардағы персоналды басқаруға деген көзқарасты түбегейлі өзгертуде. Соның айқын мысалдарының бірі – HR MESSENGER платформасы, ол смарт чат-боттар арқылы қызметкерлерді жалдау, бейімдеу және ұстауды автоматтандырады. Платформаны қазірдің өзінде бөлшек сауда мен банктерден бастап өндіріс пен фастфудқа дейін 2000-нан астам компаниялар мен 13 саладағы 1000-нан астам рекрутер пайдаланады. Нәтижелер өте жоғары: жұмысқа қабылдау тиімділігі 100%-ға артқан, жұмысқа қабылдау шығындары 2 есеге азайған. Тағы бір мысал, көлік-логистика саласы үшін арнайы әзірленген Call2Action жобасы. Мұнда жыл сайынғы жүргізуші айналымы 300%-ға жетеді. Бұл жалдау процесін оңтайландыратын ЖИ платформасы. Call2Action жүздеген сұхбаттарды қатар жүргізуге мүмкіндік береді, жұмысқа қабылдау уақытын 90%-ға дейін, ал шығындарды 50%-ға дейін қысқартады.
Осындай ұсынымдар бере отырып, Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне еңбек нарығын дамыту және цифрландыру бойынша келесі шараларды қарастыруды ұсынып отыр. Олар: 1. Азаматтарға сұранысқа ие бос жұмыс орындары мен компаниялар туралы жеке ұсыныстар беретін ЖИ жұмысқа орналастыру агентін жасау. 2. Азаматтың нақты құзыреті мен әлеуетін ескере отырып, оның цифрлық профилін қалыптастыру үшін «Цифрлық отбасы картасы» жүйесін жаңа деректермен байыту. 3. ЖИ-дің еңбек нарығына әсерін талдау және өзгеру қаупі бар мамандықтарды анықтау. Бұл талдау жаңа технологияларды енгізу мәселелеріне жедел жауап беруге және жұмыс күшінің бәсекеге қабілеттілігін сақтауға көмектеседі. |
Азияның «Кремний алқабы» аталып кеткен Zhangjiang ғылыми-технологиялық паркінде Орталық Еуразия елдерінің технологиялық әлеуетін әлемдегі екінші экономика – Қытай экожүйесімен интеграциялауға бағытталған алғашқы мамандандырылған платформа – «Хан Тәңірі» инновациялық хабы (Khan Tengri Innovation Hub) ресми түрде ашылды. Бұл бастама қазақстандық Growth Vision Pro компаниясы тарапынан көтеріліп, ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің, сондай-ақ өңірдегі жетекші технопарктер – Astana Hub (Қазақстан) пен IT Park Uzbekistan-ның қолдауымен жүзеге асырылды. Khan Tengri Innovation Hub – жаңа буындағы технологиялық дипломатия алаңы ретінде құрылып отыр. Ол Орталық Еуразияның стартаптары, инновациялық компанияларын және R&D орталықтарын Қытай нарығымен, сондай-ақ оның жаһандық мүмкіндіктерімен байланыстыруды көздейді. Бұл бастама өңірлер арасындағы орнықты технологиялық әріптестікке деген өсіп келе жатқан қажеттілікті көрсетеді. «Khan-Tengri Innovation Hub өңірдегі стартаптар мен кәсіпкерлер үшін қытайлық инвесторлармен байланыстыратын көпірге айналып, инкубациялық және акселерациялық бағдарламаларға жол ашады. Біз бұл хаб еліміздің технологиялық компаниялары өнімдерін Қытай нарығына ілгерілетуде маңызды рөл атқарады деп сенеміз», – деп атап өтті Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мадиев. Хабтың негізгі мақсаттары: «Хан Тәңірі» инновациялық хабы – Қазақстан мен Орталық Азия компанияларының Қытайда өз бизнесін сенімді түрде бастауына және дамытуына арналған алаң. Бұл – әлемдегі ең күрделі әрі бәсекеге қабылетті нарыққа шығу үшін негізгі кедергілерді жоюға бағытталған бастама. Хабтың басты мақсаты – еуразиялық стартаптар мен ІТ-компаниялар үшін жаһандық мүмкіндіктерге жол ашу. Khan Tengri Innovation Hub-та қатысушыларға Қытайдың алдыңғы қатарлы технологиялық парктерінің бірінде жұмыс істеу және өмір сүру үшін барлық жағдай жасалған. Заманауи кеңселер, коворкингтер, сервис апартаменттері – бұлардың барлығы тұрмыстық және ұйымдастыру мәселелеріне қарамастан, өнімді толық дамытуға мүмкіндік береді. Ең бастысы – барлық кезеңде қолдау көрсетіледі: заңдық және салықтық кеңес беруден бастап, қытайлық инвесторлармен, өндірістік серіктестермен және акселераторлармен байланыс орнатуға дейін. Мұндай тәсілді жаңа бизнес-ортада «жұмсақ қону» – soft-landing деп атайды. Инфрақұрылымнан бөлек, хаб білім беру және акселерациялық бағдарламаларға қол жеткізуді ұсынады, бұл компанияларға Қытайда тез бейімделіп, масштабталуға мүмкіндік береді. Қытайлық XNode акселераторымен бірлесіп әртүрлі даму деңгейіндегі компанияларға арналған бағдарламалар әзірленді. Олардың қатарында нарықты зерттеп, шығу стратегиясын құруға бағытталған қысқа мерзімді China Market Entry Bootcamp, сондай-ақ компанияны іске қосып, Қытайдағы қатысуды кеңейтуге арналған China Launchpad та бар. Қатысушылар менторлық қолдау алып, воркшоптарға қатысады, іскерлік кездесулер өткізіп, Қытай технологиялық экожүйесін өз ішінде зерттеп бастайды. Khan Tengri Innovation Hub – әлемдегі ең ірі тұтыну нарығына жол ашады, ол инвестиция тартуға, серіктестер табуға және технологиялық шешімдерді экспорттауға көмектеседі. Бұл – көптеген компаниялар үшін жаһандық ойыншыға айналуға берілген мүмкіндік. https://www.gov.kz/memleket/entities/mdai/press/news/details/1041104 |
Практикалық тәжірибе болған кезде-бұл маңызды бөлісу жаңадан бастағандарға көмектесу және кәсіби қоғамдастықты дамыту. Сондықтан Kolesa Group Kolesa Upgrade — ашық білім беру бастамасын іске қосты, онда команда нақты IT өнімдерімен жұмыс істеуде тексерілген біліммен бөліседі. Практикалық тәжірибе болған кезде-бұл маңызды бөлісу жаңадан бастағандарға көмектесу және кәсіби қоғамдастықты дамыту. Сондықтан Kolesa Group Kolesa Upgrade — ашық білім беру бастамасын іске қосты, онда команда нақты IT өнімдерімен жұмыс істеуде тексерілген біліммен бөліседі. 2025 жылдың маусымында Графикалық дизайн бағытында жаңа бейне сабақтар сериясы шықты. Оның негізі-Қазақстан мен Өзбекстанда №1 IT-өнімдердің көрнекі бөлігін жасайтын команданың Тәжірибелік тәжірибесі. Бұған дейін Kolesa Upgrade аясында жаңадан келе жатқан өнім менеджерлеріне арналған бейнематериалдар шығарылды: нақты жағдайларға және өнім жұмысының міндеттеріне назар аударатын қысқа бейнелер. Жаңа дизайн курсы бастаманың жалғасы болды. Бағдарламада:
Курс мамандықтың алғашқы қадамдарын жасап, тезірек дамығысы келетіндерге жарамды: бастаушы мамандар, интерндер, фрилансерлер. Цифрлық даму министрлігінің мәліметтері бойынша, IT-саладағы орташа жалақы 2024 жылы 54% - ға өсіп, 673 000 теңгені құрады, ал мамандар саны 187 000 адамға дейін өсті. Бірақ сонымен бірге нақты дайындықпен маусым тапшылығы сақталады: кәсіпте өзін-өзі үйрету көп, бірақ құрылымдық білім мен командалардағы процестерді түсіну жетіспейді. "Біз күнделікті дизайнерлерге бейімделудің қаншалықты қиын екенін көреміз: ақпарат тым көп, тәжірибе аз. Сондықтан олар шешті: нарықтың "жетілуін" күтпеңіз, бірақ қазір өз тәжірибеңізбен бөлісіңіз", - деп түсіндірді Kolesa Group. Kolesa Group миллиондаған аудиториясы бар өнімдерді жасайды және аймақтағы ең күшті in-house digital қауымдастықтарының бірін дамытады. Компания нарықты дамыту ірі ойыншылардың жауапкершілігі екеніне сенімді. |
2025 жылғы 25 шілдеде Қарағандыдағы IT-хаб “Терриконовая долина” алаңында жасанды интеллектіні тәжірибеде қолдануға қызығушылық танытқан ондаған тыңдаушыны жинаған воркшоп өтті. Жасанды интеллекттің дамуы күнделікті өмірді қарқынды түрде өзгеруде: жеке көмекшілер мен мәтін генераторларынан бастап, бизнестегі аналитикалық процестерді автоматтандыруға дейін. Кездесу барысында қатысушылар дәл осы өзгерістерді - тұрмыстық ыңғайлылық тұрғысынан да, кәсіби қолданыс тұрғысынан да кеңінен талқылады. Іс-шараны “A-Бизнес Казахстан” компаниясының негізін қалаушы Тимур Дурмагамбетов ашты. Ол no-code ЖИ-құралдарына шолу жасап, оларды жеке тиімділікті арттыруда және бизнес міндеттерін шешуде қолдану мысалдарын көрсетті. Ол бүгінгі таңда кез келген адам, техникалық дайындық деңгейіне қарамастан, ЖИ-ні қолдана алатынын және соның арқасында өнімділікті арттыра алатынын ерекше атап өтті. “Күн тәртібін жоспарлау, спортпен айналысу, тіл үйрену - осының бәрінде жасанды интеллектіні қолдануға болады. Бұл өмірді сапалы, жүйелі және тиімді ететін құрал”, – деді Тимур. Ислам Iскежанов, халықаралық DataArt IT-компаниясының Business Intelligence Engineer-і, ЖИ-нің бизнес-аналитикаға енгізу туралы айтып, қауіпсіздік мәселелерін талқылады және орынды сұрақ қойды: ЖИ мамандарды ауыстыра ма, әлде оларға көмекші бола ма? Ұйымдастырушылардың айтуынша, мұндай шаралар тек технологиялық трендтерді түсінуге мүмкіндік беріп қана қоймай, тәжірибелі мамандардан шабыт алып, көкейде жүрген сұрақтарды қоюға жағдай жасайды. “Жасанды интеллект енді тек ерекше құбылыс емес, ол күнделікті өмірдің ажырамас бөлігіне айналды. Біз адамдарға тез өзгеретін әлемге бейімделуге және еңбек нарығындағы бәсекеге қабілеттілігін арттыруға көмектесетін құралдарды ұсыну маңызды деп есептейміз”, – деп “Терриконовая долина” СЕО-сы Сабир Ниязов бөлісті. Кездесу қорытындысы бойынша, қатысушылар ЖИ-нің қолжетімді әрі тиімді құрал екенін, оны өмірдің барлық саласында белсенді қолдануға болатынын атап өтті. Әрбір қатысушы воркшоптан ЖИ-ні жеке немесе кәсіби үдерістеріне қалай енгізу керектігі туралы нақты ұсыныстармен қайтты. https://www.gov.kz/memleket/entities/mdai/press/news/details/1041416 |
Осы жылдың қазан айында Alem.ai халықаралық жасанды интеллект орталығы базасында TUMO шығармашылық технологиялар орталығы ашылады. Бұл – 12 мен 18 жас аралығындағы мектеп оқушыларына арналған оқу орталығы. TUMO қосымша оқу орталығы ретінде жұмыс істейді – оқушылар сабаққа дейін немесе одан кейін қатыса алады. Бұл туралы ОКҚ-да өткен баспасөз мәслихатында «Инновациялық технологиялар паркі» АКҚ басқарушы директоры Валерия Тё мәлімдеді. Оқыту генеративті жасанды интеллект, бағдарламалау, анимация, цифрлық музыка, робототехника және басқа да заманауи пәндерді қоса алғанда, 11 негізгі бағыт бойынша жүргізіледі. ![]() «Жасанды интеллект орталығында біз жылына 5-6 мың оқушыны оқытуды жоспарлап отырмыз. Оқыту барлық оқушы үшін тегін болады. Бізде оқушылардың жасынан басқа кіру талаптары жоқ. Не істеу керек: оқуға өтініш беру және өз орнын уақытында алу. Біз бұл өте маңызды бастама екенін түсінеміз және Қазақстанның барлық оқушысына осындай орталыққа баруға мүмкіндік бергіміз келеді. Болашақта бұл бастаманы өңірлерде, Алматыда кеңейтіп, алдағы 3-5 жылда бүкіл Қазақстанды қамтуды жоспарлап отырмыз», - деді Валерия Тё. Спикер шалғай ауылдардағы балаларға IT-оқытудан өтуге мүмкіндік беретін TUMO-бокстар орнатылатынын айтты. Валерия Те 18 жастан асқан ересек аудиторияның қалай оқитынын да айтты. 2021 жылдан бастап Қазақстанда Tech Orda бағдарламасы іске асырылуда, оның шеңберінде қазірдің өзінде 10 мыңға жуық адам жасанды интеллект саласындағы бағыттарды қоса алғанда, Big Data, киберқауіпсіздік, бағдарламалау және басқа да қажетті IT-мамандықтарды меңгеріп алды. Бағдарламаға 72 ІТ-мектеп қатысады. Спикердің айтуынша, бағдарламаның тиімділігі жоғары – түлектердің 88%-ы жұмысқа орналасты. Курстардың ұзақтығы 6 ай немесе одан да көп. Tomorrow School-да оқу толығымен тегін.
Сонымен қатар іріктеуден өткен өңірлердегі студенттер үшін Астанада тегін тұру қарастырылған. Спикер Tomorrow School-ға қалай түсуге болатынын түсіндірді: платформада тіркелу, логика мен есте сақтау ойындарын ойнау, «бассейн» кезеңінен өту - үздік үміткерлер іріктелетін кампуста төрт апталық қарқынды оқыту. Мектеп өткен жылдың қазан айынан бастап жұмыс істейді, Қазақстанның түкпір-түкпірінен 12 мыңнан астам өтінім келіп түсті. Қазір негізгі ағымда 200-ден астам студент оқиды. Студенттердің орташа жасы – 27, бірақ 50 жастан асқан қатысушылар да бар. Сондай-ақ Astana Hub ТechnoWomen коммерциялық емес ұйымымен серіктестікте үшінші жыл қатарынан іске асырылып келе жатқан IT-Aiel бағдарламасын қолдайды. Осы уақыт ішінде бүкіл ел бойынша 5,5 мыңнан астам әйел цифрлық оқытудан өтті. Толығырақ ақпарат Орталық коммуникациялар қызметі сайтында. |